home     Jan van der Eerden, architect            In Sichem

Start
Architectenbureau
Restauraties
Boeken
Acties
Politiek
Waardering
Actueel
Links

Acties    Acties 1970-1979    Acties 1980-heden

Gevoerde acties  -  1945 - 1969

Jan van der Eerden heeft het achteloze omgaan met gebouwde schoonheid nooit kunnen verdragen. Zijn leven wordt daarom steeds gekenmerkt door het vechten voor een verantwoord daarmee omgaan. Deze strijd werd meestal gevoerd samen met anderen. Dit leidde vanaf 1962 tot een zeer intensieve samenwerking met Hein Bergé. In het volgende overzicht worden echter vooral de door hemzelf begonnen activiteiten vermeld.

 
Jaren 1945 -1959

1945 Pleidooi voor restauratie van de vervallen (en later gesloopte) Zusters van Orthenpoort.
1947 Succesvolle actie voor behoud van de terranova bepleistering van de Kruiskerk.

1950 Niet uitgevoerd plan tot samenwerking met ir,Schweigman om diens nieuwe preekstoelklankborden in historische kerken verantwoord vorm te geven.

1956 Tegenhouden van de totale sloop van de al verminkte voorgevel van Markt 7.
Zusters van Orthenpoort in 2007
1960

* Tegen andersluidende adviezen in: aankoop en restauratie van Verwersstraat 75. Het huis werd na de (ongesubsidieerde) restauratie op de rijksmonumentenlijst geplaatst.

1961

* Lidmaatschap van de Bond Heemschut en de Vereniging Hendrick de Keyser.

* Strijd voor behoud van het huis ‘Naast de kerk’ in Peize. In het kader van ‘beschermd dorpsgezicht avant la lettre’ werd deze boerderij behouden en gerestaureerd.

In Sichem, Verwersstraat.
1962

* Bestuurslid van de Stichting ‘s-Hertogenbossche Monumentenzorg (StHMZ).

* Met de strijd tegen de nieuwbouw van het Provinciehuis aan de Zuidwal begon de samenwerking met Hein Bergé waartoe het Comité Binnenstad werd opgericht. Afgesproken werd dat Bergé woordvoerder zou zijn van het comité, waardoor de Gemeente niet wist dat dit feitelijk uit slechts twee personen bestond.

* Gesprekken met Hein Bergé om deze aan te tonen dat niet alleen het silhouet van de Sint Jan werd bedreigd, maar als cultuurmonument ook de gehele binnenstad.

* Silhouettekening in diverse kranten als ‘eyeopener’ voor de bevolking, leidde tot het af blazen van de plannen voor de 100 meter hoge provincieflat aan de Zuidwal.

* Felle eenmansactie voor behoud van het Rentmeestershuis in de Clarastraat en met latere steun van de StHMZ tevergeefs naar kopers gezocht.
 
1963

* Succesvol verzet tegen de volledige sloop van Tweede Korenstraatje 3. Daarna gedeeltelijke restauratie die inmiddels weer grotendeels ongedaan is gemaakt.
 
1964

* Protest op gang gebracht tegen reconstructie Parade bij Comité en StHMZ.

* Verzet tegen sloop van ‘de Swarte Sleutel’, waarna moeizame restauratie.

* Gesprekken met Kees Spierings waardoor diens artikelen ‘Wij waren nog stadje’ in het Bisdomblad zich fel gingen richten tegen het gemeentelijke sloopbeleid. Dit werkte helaas averechts op de ‘gouvernementele’ gesprekken van ‘Janus en Bet’ door Henk Teulings in de Bossche Omroep.
 
1965

* In Zwolle sloop verhinderd van het zeer belangrijke monument Nieuwstraat 55 door de eigenaar te bewegen met steun van Rijk en Provincie een restauratieplan in te dienen.

* In Scheemda met succes actie gevoerd tot het plaatsen van het zeer belangrijke omgrachte middeleeuwse pand Kerklaan 41 op de monumentenlijst, waardoor sloop na eventuele aankoop door de Gemeente zou kunnen worden voorkomen.

* Op initiatief van het Brabants Dagblad schreef Hans Kessens een serie indringende kritische artikelen over het Structuurplan—1964. Hiervoor namens het Comité de gegevens verstrekt, wat tevens resulteerde in een diepe vriendschap. Op initiatief van het Gemeentebestuur werd H.K. schandalig op een zijspoor gezet.

* Via StHMZ en Heemschut uitvoerig critiek geleverd op het Structuurplan.

* Vruchteloze eenmansactie tegen sloop van brug Oude Dieze, die wordt vervangen door een dam met duiker. Dertig jaar later wordt de brug (driemaal breder) herbouwd, Als gebaar van waardering voor de actie in 1965 laat de wethouder Jan van der Eerden de nieuwe brug ingebruikstellen.

* Vruchteloze eenmansactie tegen sloop teruggevonden stadsmuur naast St.Pieter, welke actie door de directeur van VVV belachelijk werd gemaakt.

* Samen met Hein Bergé oprichting van de raadsgroepering Beter Bestuur (BB).

 
1966

1966 en volgende jaren. Felle en ongelijke strijd in de (niet-openbare) vergaderingen van de raadscommissie Ruimtelijke Ordening en Openbare Werken (RO&OW) tegen de niet acceptabele raadsvoorstellen. In de openbare raadsvergaderingen werden deze punten vervolgens besproken door de welbespraakte Bergé (die niet in de commissie RO&OW zat) en die daaraan toevoegde zijn kritiek op vele andere, niet bouwkundige, raadsvoorstellen.

* In de eerste commissievergadering RO&OW gepleit voor behoud van enkele monumentwaardige panden in de Dode Nieuwstraat. Hieraan toegevoegd een stedenbouwkundige oplossing voor de omgeving. Onder hoongelach werd dit gezien als pleiten voor materieel eigenbelang, waarmee de toon werd gezet voor alle volgende commissievergaderingen. die na vijf jaar zouden leiden tot overspannenheid en hernia.

* Met politieke argumenten initiatief genomen tot het aanbrengen van naambordjes op de huizen aan de Hinthamerstraat. De StHMZ bereid gevonden deze te subsidiëren.

* 1966 ev. Als woordvoerder in de Raad namens B.B. afwijzing van alle aankopen aan de Hervensedijk. Door het ontbreken van ‘vuurwerk’ nooit berichtgeving hiervan in de krant.

* Op het nippertje een desastreuze ‘modernisering’ voorkomen van Verwersstraat 71/73 middels een door de StHMZ te subsidiëren restauratieplan. Er volgde geen restauratie, maar wel een minder ingrijpende verminking.

* Onderbouwde kritiek in de Raad op sloop van het monumentale pand Kreymborg.

* Indringend commentaar in de krant op de nieuwbouw van V&D Pensmarkt.

* 1966 ev. Met steun van de StHMZ (zonder succes) gedocumenteerd verzet en alternatieve ontwerpen tegen bouwplannen Kreymborg, P&C, NMB, C&A en Eurohotel.

* B.B. stelde schriftelijke vragen aan Burgemeester en Wethouders (B&W). Hieraan toegevoegd: uitvoerig gedocumenteerde vragen over: nieuwbouw Postkantoor, sloop Hooghuis van Megen, Twaalf Apostelen en het empire huis op het Kardinaal van Rossumplein. In de commissie RO&OW werd onbehoorlijk druk uitgeoefend om juist deze, door Jan van der Eerden zelf opgestelde vragen weer in te trekken.
 
1967

* Tijdens de begrotingsbehandeling gedocumenteerd gepleit voor een hoofdafdeling Monumentenzorg bij Gemeentewerken. Geen kranteverslag omdat het niet als spectaculair politiek vuurwerk werd ervaren. Idem nieuw pleidooi voor behoud Twaalf Apostelen.

* Enkele dagen voor de voorgenomen sloop van de Twaalf Apostelen met veel inspanning deze sloop weten tegen te houden door het zwart op wit aandragen van een potentiële koper. Jaren later volgde als dankbetuiging hiervoor de gemeentelijke opdracht tot restauratie van St.Jorisstraat 58 en Keizerstraat 22.

* Niet gelukt verzet met stedenbouwkundig plan en steun van de vereniging Menno van Coehoorn tegen de verminking van het bastion St.Antonie.

* Voor de StHMZ het boekje ‘Pleidooi voor ‘s-Hertogenbosch’ geschreven, waarvan de foto’s een stille aanklacht vormden tegen het Structuurplan.
Pleidooi voor 's-Hertogenbosch
1968

* Het ‘Stadsmurenplan’ ontworpen en aangeboden aan de Raad. Kernpunten: alternatief voor Structuurplan met oplossing verkeersproblemen door o.a. boulevard met ondergrondse parkeergarage ter plekke van de te dempen Zuid Willemsvaart, restauratie cq reconstructie van alle stadsmuren, bastions en grachten, verkeersvrij ‘groen balkon’ langs Zuidwal, Spinhuiswal en Parklaan, herbouw van huizen aan Hinthamereinde ter plaatse van Sluis 0.

* Opdracht van de vereniging Hendrick de Keyser (HdK) tot restauratie van ‘In de Put’. Achtergrond was voor HdK actie te voeren tegen nieuwbouwplan van de Hema. Hiertoe tevens restauratieontwerp gemaakt voor belendingen in Tweede Korenstraatje en (helaas zonder succes) actie gevoerd voor behoud hiervan.

* In de commissie RO&OW met succes actie gevoerd tegen de sloop van de huizen aan de Brede Haven voorbij het Waaigat.

* Samen met Louis Aarts initiatief genomen tot oprichting van de Boschboom.

* 1968/69 Voor B.B. indringende analyse gemaakt van het Diezerapport. Hierin met cijfers uit dit rapport aangetoond dat behoud goedkoper was dan dempen. Tijdens de weken van het raadsdebat regelmatig telefonisch druk uitgeoefend op de Rijksdienst Monumentenzorg (RDMZ). waardoor nog juist op tijd de Dieze werd opgenomen in het Beschermd Stadsgezicht. Hierdoor kon het raadsbesluit tot dempen niet worden uitgevoerd.
 
1969

* Door jarenlange vriendschap en samenwerking met mr.G.van de Ven deze kunnen voorbereiden op wat hem als burgemeester in ‘s-Hertogenbosch te wachten stond. Met als gevolg een door hem bereikte spectaculaire kentering in het gemeentelijke beleid.

* Met de daadwerkelijke steun van de burgemeester behoud en restauratie bereikt van Louwschepoort 2/4. Hierin veel geld gestoken.

* Tijdens de raadsbegrotingsbehandeling indringend gewezen op de belangrijke visie van prof.v.d.Berg over ‘integraal binnenstadsbeleid’.

* Kritische bijdrage aan het debat over het Uilenburgrapport. Erop gewezen dat het gebied onlosmakelijk deel is van de gehele binnenstad. Gepleit voor openleggen van de Dieze in de Lepelstraat en twee plaatsen in de Snellestraat, behoud van huizen boven de Dieze in de Snellestraat en van de kapel ‘op den Uilenburg’, alsmede herstel van de oorspronkelijke pleinvorm ter plaatse van de Visstraat.

* In de commissie RO&OW met succes actie gevoerd tegen het ontwerp bestemmingsplan ‘Zuidrand Binnenstad’, dat daarop door de wethouder werd teruggenomen.

* Naar aanleiding van verkoop van grond aan de Zuidwal aan het Katholiek Pedagogisch Cenrum voor de gemeenteraad een alternatief ontworpen voor het bestemmingsplan Zuidrand. Kernpunten: behoud Twaalf Apostelen, behoud stadsmuur Spinhuiswal, bouw woningen in plaats van kantoren, openleggen en restauratie van de Dieze nabij de synagoge, stedenbouwkundig ondergeschikt aan de omgeving maken van de beide uiteinden van de Prins Bernhardstraat, verplaatsen van de ontworpen parkeergarage.

* Kroon op het werk van Beter Bestuur was de instelling van een binnenstadscommissie en een werkgroep van ‘externe deskundigen’. De burgemeester stelde prof.v.d.Berg voor als lid. Kans gezien hiervoor ook architect Pieter de Vrieze te doen aantrekken. De werkgroep nam grote delen van het ‘stadsmurenplan’ over. Na een wandeling met ir.Kuiper deze onder andere weten te overtuigen van het belang van de Twaalf Apostelen en omgeving.
 
© Klaar! Webdesign 2013